Weet jij welke kleur het eerst een naam kreeg?

Photo by Angeles Nieto - article about the name of colors

Welke kleur krijgt als eerst een naam? Ik was er zeker van… het blauw. Ik wandelde, toen ik mezelf deze vraag stelde. Het was een zonnige dag, zonder wolken, ik keek naar de lucht en die was blauw. Die immense oppervlakte moet indruk hebben gemaakt op onze voorouders. Bovendien is de zee ook blauw en om een of andere reden wordt onze planeet de blauwe planeet genoemd. Maar nu weet ik het…. ik had ongelijk.

In de oudheid hadden niet alle kleuren een naam. Verbazingwekkende conclusies.

In 1858 ontdekte William Gladstone, vier keer minister van Groot-Brittannië en expert van Homerus, dat in de “Ilias en de Odyssee” nooit de kleur blauw is genoemd, de zee wordt beschreven met een donkerrode tint (wijndonker).

Gladstone besloot de keren dat de woorden werden gebruikt om de kleuren in dit gedicht van het oude Griekenland te noemen, te tellen en de conclusies waren verrassend. De kleur zwart was de meest gebruikte, 170 keer, het wit 100 keer, rood 13 keer, geel, groen en paars samen, minder dan 10 keer en nooit het blauw. Homerus noemt vooral licht en het tegenovergestelde, duisternis.

Tien jaar later onderzocht de Duitse filosoof en filoloog, Lazarus Geiger de benoeming van kleuren in andere oude teksten. In de oude versie van de Bijbel, in de Koran, in oude Chinese teksten en zelfs in de Indiase Veda’s, werden veel gekleurde namen niet gebruikt. Blauw werd ook niet in deze teksten genoemd.

De Europese talen, in hun oorsprong, en die van primitieve stammen, hadden zeldzame namen van kleuren. In een van de actuele stammen van Namibië heeft het blauw geen naam, wel het groen dat meerdere denominaties heeft.

Beïnvloed het niet kennen van de naam van een kleur onze perceptie van deze?

Gladstone, de geleerde van de Ilias en de Odyssee, dacht dat de oude Grieken de verschillen in helderheid waarnamen, maar niet de kleuren zelf. Hij concludeerde dat de waarnemingscapaciteit van het menselijk oog op dat moment niet zo ontwikkeld was als het nu is. In de twintigste eeuw werd geconcludeerd dat het niet zo was, het is geen fysiologische kwestie van het oog. De oude grieken hadden de zelfde capatiteit als wij nu om de kleuren te zien.

Maar, heeft de naamgeving van kleuren geen invloed op de manier waarop je ze ziet? De relativisten geloven dat taal onze manier van kijken naar de wereld beïnvloedt, de universalisten denken dat het niet in staat is een kleur te benoemen niet betekent dat we het niet zien.

De taal is selectief en kiest wat essentieel is. Kleuren zijn te zien, maar zolang het niet nodig is om ze te benoemen, is het woord niet gemaakt.

“Kleur is de plaats waar onze hersenen en het universum samenkomen.”

(Paul Cézanne, 1839-1906, postimpressionist, Franse schilder)

De volgorde van ontstaan van de kleurennamen

Het bestaan van het woord hangt nauw samen met de behoefte om uit te drukken wat het woord betekent. Dit kan verklaren waarom men in bijna alle talen begon met eerst licht en donker te benoemen (wit en zwart), toen verschenen rood en geel, gevolgd door groen en vervolgens blauw. Het onderscheid tussen groen en blauw of namen zoals roze, oranje of violet verscheen relatief laat, in de meeste gevallen zijn er leningen uit andere talen.

Van Wijk maakte in 1959 de relatie tussen de perceptie van kleur met de geografische ligging. De bewoners van equatoriale zones zouden zich meer focussen op de helderheid van de kleur, terwijl de bewoners van de zones nabij de polen meer de nuances van de kleur zouden waarnemen.

Hoeveel kleuren zijn er, hoeveel van ons kennen de naam?

Er zijn meer dan zeven miljoen onderscheidbare kleuren en gedurende ongeveer twee weken komen ze in onze omgeving voor. Onze maatschappij gebruikt vaak de naam van een stuk of tien. De kleuren die we nodig hebben in onze dagelijks leven.

Nu lijkt het mij logisch. Blauw kon niet de voornaamste worden, maar een klein deel van de natuur is blauw, een of andere bloem misschien, de vleugels van sommige vlinders, de veren van bepaalde vogels, saffieren, lapis lazuli, hemel en zee. Allemaal dingen die niet essentieel zijn voor het voortbestaan van de menselijke soort. Blauw is een poëtische, contemplatieve kleur en is ver verwijderd van de essentie van het rood dat wordt gekoppeld aan het leven en dood, bevalling, jacht of verwonding.

Wat was volgens jou de kleur die voor het eerst werd genoemd?

Wil je meer weten over rood of wit?

https://www.angelesearth.com/kunst/3-sleutels-om-geheim-rode-kleur-begrijpen/

https://www.angelesearth.com/kunst-technieken/de-sleutels-tot-de-kleur-wit/

Anderen interessante artikelen over kleur:

https://www.angelesearth.com/kunst-technieken/7-sleutels-kleur-kleur-waarde/

https://www.angelesearth.com/kunst-technieken/beheers-kleuren-kracht-warme-en-koele-kleuren/

https://www.angelesearth.com/kunst-technieken/7-sleutels-om-kleuren-mengen/