Illustratie

Het vrouwelijke beeld van de liefde. Venus in de kunst.

Venus illustratie Angeles Nieto

Hoe belangrijk is de liefde tussen mensen? Hoeveel liedjes, films en kunstwerken gaan daar wel over. Weten hoe de liefde is vertegenwoordigd in de geschiedenis van de kunst is het weten hoe de mens dit heeft gezien in de geschiedenis. Venus toont het vrouwelijke beeld van de liefde, het ideaal van schoonheid. Het vrouwelijke beeld van de liefde. Venus in de kunst. De mens heeft altijd al het universum, natuurverschijnselen willen begrijpen. Zo ontstond de mythologie. Venus is een van die mythes. Venus is gekoppeld aan het symbool van de vruchtbaarheid, de schoonheid, vrouwelijk lichaam en de erotiek. Het staat voor het begin van het leven in het universum en vermenigvuldigen van onze soort. Ze is soms ook de bescherming van het huwelijk en prostitutie.

 

Venus illustratie Angeles Nieto

 

Prehistorie

De prehistorische paleolithische Venus, zijn vrouwelijke beeldjes van 4 tot 25 cm. Dikke buik, billen en extreem grote borsten. De rest van het lichaam, armen, voeten en gezicht zijn er niet. Venus staat hier symbool voor de kracht van de natuur en de vruchtbaarheid. In het Neolithicum, met de komst van de landbouw, vonden we een vrouwelijke godin, een natuur godin, beschermer van de levenscyclus, de agrarische cyclus, van zaad tot voedsel.

Klassieke kunst

Klassieke kunst is gebaseerd op de natuur, deze na te bootsen, en op het thema mens. In de klassieke kunst overheerst harmonie en evenwicht.

Grieken

Aphrodite is de Griekse godin van de liefde en de schoonheid, de Romeinen noemden haar Venus. Aphrodite was één van de 12 belangrijkste goden die op de berg Olympus woonde met Zeus, de oppergod. Aphrodite was oorspronkelijk een Godin Moeder van de Middellandse Zee regio. Ze staat in verband met de godinnen van Mesopotamië, Ishtar, van waar ze in Cyprus zou komen en vanuit dit eiland naar de rest van Griekenland. De cultus van Venus heeft zo een oosterse oorsprong.

Mythe: Titan Cronos had de geslachtsdelen van zijn vader, Uranus, de god van de hemel en de eerste heerser over het universum afgesneden, en deze in zee gegooid. Het schuim dat zich toen vormde in het water was de bron van Aphrodite, afros in het Grieks betekent “schuim”. Toen hij naar de kust liep kwam Aphrodite daar aan als een jonge vrouw.

Aphrodite wordt beschreven als een zeer verleidelijke jonge perfecte vrouw. Naast haar waren altijd haar zoon Eros (Cupido), de kleine gevleugelde god van de liefde met boog en pijlen. Aphrodite verschijnt meestal op een geit, een gans of dolfijn. Ze kan een appel in de hand hebben, de appel is een symbool van vruchtbaarheid en rijpheid. Dit is te koppelen aan het verhaal uit de Bijbel Eva (Adam en Eva). Eva eet van de appel en wordt verdreven uit het paradijs.

De wijze om Aphrodite uit te beelden in de klassieke Griekse kunst verandert gedurende de tijd. In het begin wordt Aphrodite uitgebeeld gekleed met natte doeken die een stuk van de anatomie tonen. Na verloop van tijd werd ze bloter uitgebeeld. Dit begint met het afstoten van haar mantel, tonen van een borst, erotisch tintje. Later kwam de tuniek een stuk lager op haar romp en verschijnt de godin halfnaakt. En tenslotte volledig naakt, in een situatie zoals vóór het begin van een lustral bad (ritueel bad met planten of bloemen met geestelijk karakter).

Onder de semi-naakt sculpturen behoort de beroemde “Venus van Milo”, die een universeel icoon is geworden en wordt beschouwd als de canon van de vrouwelijke schoonheid.

Er bestonden feesten voor Aphrodite, Aphrodisias was een jaarlijks festival, waar zij werd vereerd middels sensuele liefde. Het was erg populair vooral onder prostituees, die haar als hun beschermheilige beschouwden.

Plato onderscheidde twee soorten Aphrodites: Hemelse Aphrodite, die betrekking had op de spirituele liefde; en Aphrodite van de passie-seksuele liefde.

Romeinen

Na de verovering van Griekenland door Rome, wordt de Griekse iconografie voor hun eigen goden overgenomen. Zo wordt Aphrodite de beschermvrouwe van het Romeinse volk, de leiders beschouwden haar als een stammoeder.

 

Venus

 

Middeleeuwen

Met de opkomst van het christendom werd alles met betrekking tot de heidense religies en daarmee het naakt geweerd. De figuur van Venus, verbonden aan de zonde van lust werd tegenover de Maagd Maria, symbool van zuiverheid gezet. Als Venus gekleed verschijnt wordt gezinspeeld op de vertegenwoordiging van de planeet Venus. In middeleeuwse kunst is er geen naakt. Het wordt beperkt tot de weinige voorstellingen uit de Heilige Schrift, Adam en Eva in het paradijs of het martelaarschap en de kruisiging van Jezus Christus. Gedurende 1000 jaar was de naakte vrouw taboe.

Renaissance (XV-XVI eeuw)

In de Renaissance werden de modellen uit de Griekse en Romeinse klassieke oudheid hersteld. Er verschijnen weer mythologische thema’s. De figuur van Venus verheerlijkt de vrouwelijke schoonheid, sensuele schoonheid. De mens komt centraal te staan, dit is een nieuwe manier van het begrijpen van de wereld, weg van religieuze voorschriften.

Na 10 eeuwen zonder de weergave van naakte vrouwen, maakte Boticelli weer een lichaam zonder kleding in zijn schilderij “De geboorte van Venus”. Hij maakte anatomische studies voor het lichaam van zijn godin.

Vanaf dit moment wordt het vrouwelijk naakt in de kunst gangbaarder. Vanuit Italië, waar de schilderijen met naakte godinnen erg in de mode waren, werden deze  verspreid door de rest van Europa. Het was mogelijk dankzij de steun van edelen en rijke kooplieden die zo hun bevoorrechte positie in de maatschappij aantoonden.

Titiaan (s. XVI) geeft een erotische karakter aan de figuur in zijn schilderij “Venus van Urbino”, iets nieuws op dat moment. Hier kijkt de godin naar de toeschouwer met een verleidelijke blik. Ze wordt vergezeld van een kleine hond en dienstmeisjes, waardoor ze de goddelijke connotatie verliest. Hiermee verdwijnt de mythologische godin om meer een portret van een courtisane te worden.

 

Venus

 

Venus

 

Barok (XVII eeuw – begin XVIII eeuw)

In de barok blijft Venus een favoriet onderwerp. Het vrouwelijk naakt bleef dominant als een object van plezier van de aristocratische klasse. Dynamische vormen worden weergegeven, men gaat voor het verrassende en anekdotische, gebruikt optische illusies als spiegels. Het thema van het bad van Venus verschijnt met al zijn elementen als boudoir. Venus is nu een echte dame van die tijd.

Velázquez mengt in zijn “Venus voor de spiegel” het naakt en de spiegel. Het unieke van dit werk is de presentatie van het naakt van de rug, zonder iets te insinueren. Via de spiegel wordt de godin ingebracht in het vlak van de kijker, zij richt haar blik naar ons toe. Het schilderij gaat over schoonheid. Het naakt was een moeilijk onderwerp in Spanje op dat moment, het werd veroordeeld door de kerk. http://www.elestudiodelpintor.com/2013/12/la-venus-en-el-espejo/

 

Venus

 

XIX eeuw

In de negentiende eeuw is het naakt er in overvloed. Op dit moment wordt de academische kunst door strikte regels beperkt, waar het naakte alleen als een uiting van de ideale schoonheid wordt aanvaard, binnen een puriteinse sfeer van de negentiende-eeuwse samenleving.

Impressionisme was een diepe innovatieve beweging, die een breuk met de academische kunst markeerde en een transformatie van artistieke taal bewerkstelligde. Dit was de inleiding van de weg naar avant-garde bewegingen. In het schilderij “Olympia” van Manet wordt Venus afgeschilderd als een prostituee. Het schilderij werd gepresenteerd op de Salon van Parijs en was een schandaal. Het schilderij “Olympia”, als een jonge, slanke vrouw werd samen gepresenteerd met  schilderijen waarin volumineuze vrouwen afgebeeld werden als godinnen.

 

Venus

 

XX eeuw

Het is een tijd van ingrijpende en snelle veranderingen, met wetenschappelijke en technologische vooruitgang en onvoorstelbare ontwikkelingen zoals de eerste mens op de maan. Dit alles veroorzaakt een grote impact op de samenleving, in de manier van denken en het kijken. Opkomende artistieke bewegingen, de avant-garde, met het doel om kunst te integreren in de samenleving en postmoderne kunst, waar het creatief idee wordt gewaardeerd, het concept. Het naakt wordt nu gezien als iets natuurlijks, zonder morele afkeuring. Het thema van Venus wordt nog steeds gebruikt, met zeer gevarieerde betekenissen en vormen, ook in de reclame.

“De Venus of the rags”. Michelangelo Pistoletto.

Het is een montage van de beroemde Venus. “De Venus of the rags” is een onderdeel van de Arte Povera (arme kunst). Zij is omgeven door lappen waarmee een toegang tot een grot wordt nagebootst. De figuur was van gips en gekocht in een tuinwinkel met series tuinbeelden langs de snelweg. Dit werk is gemaakt om de kunst van het verleden te vergeten en te bagatelliseren. Dit door de seriële reproductie van de klassieke beeldhouwkunst én rond de stapel vodden die de vrouwelijke baarmoeder zou kunnen betekenen.

“Venus van Milo met lades”. Salvador Dalí.

De reden voor de laden is voor Dalí als een toespeling op de psychoanalytica, het openen van de geheime laden van de mens. Bovendien is “Venus van Milo met lades” een ironisch commentaar aan de canon van de vrouwelijke schoonheid en een aanval op het moreel van zijn tijd.

“Geboorte van Venus” Andy Warhol.

Pop art gedijt op mythen van onze samenleving. De pop art gebruikt algemeen bekende beelden uit de populaire cultuur. Onder de gebruikte thema’s zijn bekendheid, seksualiteit, de consumptiemaatschappij en de industrialisering van de samenleving. “De geboorte van Venus” van Andy Warhol is afkomstig uit de eerste twee thema’s.

Reclame

Reclame is een vorm van communicatie die is gericht om het consumeren van een product of dienst te verhogen. Ontwikkelen van een geschikte boodschap voor de mogelijke kopers. Venus is een afgebakend, door de eeuwen heen concept. Het product dat deze naam heeft, bezit die eigenschappen. Twee voorbeelden, Venus scheerapparaat (vrouwelijke schoonheid), Venus kleurpotloden (academische schoonheid).

 

Venus

 

Venus is een bron van inspiratie voor kunstenaars uit alle tijden. Venus, de godin van liefde en schoonheid, twee contrasten, zowel hartverscheurende passie als hemelse harmonie. Haar verhaal leert ons hoe de mens denkt over de liefde en het naakt. Uiteindelijk maakt ze ons naakt met haar geschiedenis en leert ons wie we zijn.

 

Venus illustratie Angeles Nieto

 

Het Rijksmuseum, Amsterdam, heeft een sectie op haar site waar ze spreken over de mythologische voorstellingen in hun collectie, ook van Venus. https://www.rijksmuseum.nl/nl/rijksstudio/onderwerpen/aphroditevenus

Het Prado Museum, ook op hun site kun je bladeren in de collectie mythologische goden, ook de kunst over Venus. https://www.museodelprado.es/coleccion/obras-de-arte?ecidoc:p65_E36_p138_represents_concept@@@pm:conceptNode=http://museodelprado.es/items/concept_59

Bronnen

– ELVIRA BARBA, M. Ángel: Arte y mito. Manual de iconografía clásica. Madrid . Silex

AA.VV. (2009). La Guía del Prado. Madrid: Museo Nacional del Prado.

http://fahrenheitmagazine.com/fotografias/venus-en-el-arte/

http://robscholtemuseum.nl/valerie-maas-erotiek-in-de-kunst-naar-aanleiding-van-de-godin-venus-geschilderd-door-titiaan/

http://mitosyrelatos.com/europa/mitologia-griega-romana/afrodita-o-venus/

http://www.elestudiodelpintor.com/2013/12/la-venus-en-el-espejo/

http://www.elestudiodelpintor.com/?s=Venus

http://misgrandesobrasdearte.blogspot.nl/2009/11/la-venus-de-los-262-trapos1967-de.html7.”La venus de los 262 trapos” (1967) de Michelangelo Pistoletto

http://www.decorarconarte.com/Paginas-de-Historia-del-Arte/Venus-a-lo-largo-de-la-Historia-del-Arte

https://prezi.com/a_pwvkdn1ooj/de-ontwikkeling-van-venus-in-de-kunst/ Imagenes venus

https://es.wikipedia.org/wiki/Isis

https://es.wikipedia.org/wiki/Venus_paleol%C3%ADticas

https://es.wikipedia.org/wiki/Mitolog%C3%ADavenus

https://es.wikipedia.org/wiki/Venus_(mitolog%C3%ADa)

https://es.wikipedia.org/wiki/Arte_del_Renacimiento

https://potnia.wordpress.com/tag/venus-neoliticas/

Mitos del Pop

Delen:
Share

You Might Also Like

No Comments

Leave a Reply

error: Content is protected !!

Sign up to be informed

 

Think CREATIVE!