“Don Quijote had deze horizon nodig, deze aarde zonder wegen, want de hele grond is de weg. Dit land zonder richtingen, zodat je alle kanten kunt gaan, zonder een route te nemen. Een gegroefd land vol avontuur… Don Quijote had die zon nodig die de hersenen deed smelten, en gek maakte,  de gezondheid, dit land zonder einde, waar het stof van denkbeeldige veldslagen opdwarrelt, in de transparantie van het licht visioenen van legers met reuzen, van torens en kastelen”. Benito Perez Galdos

Afgelopen zomer was ik in La Mancha. Het is onmogelijk hier te verblijven zonder te denken aan Don Quijote. Ik herinnerde me enkele jaren geleden van hem een collage (als portret) te hebben gemaakt: Uit zijn hoofd ontstaan de wieken van een molen die in zijn fantasie reuzen werden. In de achtergrond plaatste ik een soort hemel kaart van constellaties, gemaakt met spijkers, draden en lijnen. Don Quijote reist op twee zeefjes op zoek naar avontuur. Is dit de waanzin?

Literair werk

“Don Quijote wordt beschouwd als het belangrijkste Spaanse literaire werk, en Cervantes, de auteur, een van de vier belangrijkste schrijvers van de wereldliteratuur, samen met Homerus, Shakespeare en Dante.” www.cultura.elpais.com Twee van de tien Spanjaarden zeggen de volledige versie van Don Quijote te hebben gelezen. Dit werk werd verplichte literatuur in de Spaanse scholen door een wet uit 1920.

De vertelling is onderverdeeld in drie tochten door La Mancha, Aragon en Catalonië. Don Quijote, gek gemaakt door het lezen van ridderboeken, besloot avonturen aan te gaan en zich te laten leiden door nobele idealen om zo de wereld te redden. Het thema van het verhaal draait om het vinden van het “ideaal” en de “realiteit” Het spreekt van de vrijheid in het menselijk leven. Cervantes was gevangen genomen een groot deel van zijn leven. Het geeft kwesties weer zoals wat is krankzinnig, wat is gezond, is het moreel om te proberen de wereld te veranderen, zijn helden mogelijk, wat is de rol van de schijn en de werkelijkheid? https://nl.wikipedia.org/wiki/Don_Quichot_(boek)    –    https://es.wikipedia.org/wiki/Don_Quijote_de_la_Mancha

Het eerste deel van “Don Quijote” werd in 1605 geschreven, het tweede in 1615. Dit jaar is het 400-jarig bestaan van deze publicatie. Het Cervantes Instituut organiseert diverse evenementen met een multidisciplinair programma dat de visie van Don Quijote in de kunst omvat. Interessant. www.cervantes.es

La Mancha

Een groot deel van zijn avonturen vinden plaats in La Mancha. La Mancha is een natuurlijke en historische regio, gelegen in de autonome regio Castilla-La Mancha, in het centrum van Spanje. Het is een plateau, een van de meest uitgestrekte natuurgebieden van het Iberisch schiereiland. Er wordt gedacht dat de naam van Arabische afkomst is, maar er zijn verschillende theorieën over de etymologie, is het Manxa of Al-Mansha, wat “land zonder water” betekent. https://es.wikipedia.org/wiki/La_Mancha https://nl.wikipedia.org/wiki/La_Mancha_(historische_regio)

Don Quijote en La Mancha

De populariteit van “Don Quijote” heeft roem gebracht aan deze regio. Het is een droog gebied, overal zon en stof. Het is een zeer uitgestrekte vlakte, die de horizon toont, een eenzame plaats, een onmetelijkheid van ruimte en licht. Geel, rood, droge planten, kastelen, hier en daar een dorp, een immense blauwe lucht die elke avond alles in een rode gloed van de ondergaande zon veranderd. In een passage van het tweede boek, vertelt Cervantes ons over de grot van Montesinos, deze bestaat echt en kun je bezoeken. Het is gelegen in het natuurpark Las lagunas de Ruidera. Ondanks het kleine formaat van de grot, heeft Don Quijote verteld dat er meer dan 500 slachtoffers verbleven door een vloek van tovenaar Merlijn. Er zijn slechts enkele vermeldingen van een bepaalde plaats in het boek. Maar men heeft een soort route gereconstrueerd, genaamd Route van Don Quijote, deze is 2500 km lang. Het is een netwerk van historische paden, gemarkeerde routes, die de in het boek genoemde bezienswaardigheden bij elkaar brengt. Deze route is door de Raad van Europa als Europese Culturele Route bestempeld. www.donquijote.org

Ik ken deze route niet, maar La Mancha is een bezoek absoluut waard, het is echt anders, in de droogte en de weidsheid zit zijn charme.

Fotos/ artwork: Ángeles Nieto